Βασικές Έννοιες Λογιστικής

Λογιστική:

Είναι η επιστήμη που ασχολείται με την καταχώριση συναλλαγών, ενεργειών, γεγονότων που έχουν οικονομικό αντίκτυπο στην οικονομική μονάδα

Λογιστικό σύστημα:

Είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η καταχώριση των συναλλαγών, ενεργειών, γεγονότων που έχουν οικονομικό αντίκτυπο στην οικονομική μονάδα. Τα λογιστικά συστήματα είναι δύο, το απλογραφικό και το διπλογραφικό.

Το απλογραφικό λογιστικό σύστημα:

(εφαρμόζετε από μικρές οικονομικές μονάδες με μικρό όγκο δραστηριότητας), απαιτεί την τήρηση ενός λογιστικού βιβλίου στο οποίο καταχωρούνται μόνον τα έσοδα και τα έξοδα. Εύκολο στη χρήση, χαμηλού κόστους.

Το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα:

(εφαρμόζετε από οικονομικές μονάδες με μεγάλο όγκο δραστηριότητας) απαιτεί για κάθε συναλλαγή (λογιστικό γεγονός) να μεταβάλλονται δύο (τουλάχιστον) λογιστικοί λογαριασμοί, από τους οποίους ένας (ή περισσότεροι) πιστώνονται και ένας (ή περισσότεροι) χρεώνονται. Τα άθροισμα των ποσών των πιστώσεων είναι πάντα ίσο με το άθροισμα των ποσών των χρεώσεων (ΠΙΣΤΩΣΗ = ΧΡΕΩΣΗ).

Λογαριασμός είναι ομαδοποίηση οικονομικών μεταβολών με κοινό γνώρισμα (π.χ. σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα του Ν.4308/2014, ο λογαριασμός 60 είναι συνδεδεμένος με τη μισθοδοσία του προσωπικού).

Οι βασικότεροι λογαριασμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό είναι οι εξής:.

..του ενεργητικού, της καθαρής θέσης, των υποχρεώσεων προς τρίτους.

οι βασικότεροι λογαριασμοί που συνδέονται με την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης (καχ) είναι οι εξής:

..των εσόδων, των εξόδων και οι λοιποί λογαριασμοί εσόδων και εξόδων.

Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα:

Σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμόζεται η λογιστική στις ελληνικές επιχειρήσεις. Ρυθμίζονται από το ν. 4308/2014*.

Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς:

Σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμόζεται η λογιστική στις επιχειρήσεις σε διεθνές επίπεδο. Εισήχθησαν στην ελληνική νομοθεσία με τον ν. 3229/2004.

Διερμηνεία ΕΔΔΠΧΠ 2:

(Μετοχές μελών σε συνεταιριστικές οικονομικές οντότητες και όμοια μέσα) (IFRIC 2): Αφορά τον τρόπο κατάταξης, υπό το πρίσμα των Δ.Π.Χ.Α., των διαφόρων εισφορών των μελών των συνεταιρισμών. Δηλαδή για το εάν η υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα, η προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες ή άλλες εισφορές θα εγγραφούν ως ίδια κεφάλαια ή ως υποχρεώσεις στον ισολογισμό του συνεταιρισμού.

Αρχή της σύνεσης:

Σύμφωνα με την εν λόγω αρχή, η επιμέτρηση των περιουσιακών στοιχείων, πρέπει να γίνει τηρώντας ουδέτερη στάση (όχι ατεκμηρίωτα αισιόδοξη / όχι ατεκμηρίωτα απαισιόδοξη). Η αρχή αυτή απαιτεί στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις:
– Την καταχώρηση εξόδων και υποχρεώσεων που συνδέονται με πιθανούς κινδύνους ακόμη και εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί το σχετικό έξοδο ή ζημία π.χ. εάν μια αγωγή από πελάτη θεωρείται πολύ πιθανό (πάνω από 50%) να την κερδίσει ο ενάγων, πρέπει ο συνεταιρισμός να αναγνωρίσει / καταχωρήσει το έξοδο πρόβλεψης ασχέτως εάν ακόμη δεν έχει τελεσιδικήσει η απόφαση, στις οικονομικές καταστάσεις.
– Τη μη καταχώρηση στοιχείων ενεργητικού ή εσόδων που δεν έχουν πραγματοποιηθεί ή που το αποτέλεσμα τους είναι αβέβαιο.

Αρχή απαγόρευσης συμψηφισμών:

Απαγορεύεται ο συμψηφισμός μεταξύ στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, εσόδων και εξόδων (π.χ. δεν μπορεί ο συνεταιρισμός να συμψηφίσει ένα τραπεζικό δάνειο 100.000 ευρώ με τραπεζικές καταθέσεις 70.000 ευρώ προκειμένου να δείξει μικρό δανεισμό).

Αρχή δεδουλευμένων εσόδων και εξόδων:

Η καταχώριση στα λογιστικά βιβλία των εσόδων και εξόδων, γίνεται όταν πραγματοποιείται η συναλλαγή και όχι όταν εισπράττονται ή πληρώνονται, «όταν προκύπτουν και όχι όταν διακανονίζονται ταμειακά».

Αρχή του ιστορικού κόστους:

Oρίζει ότι τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις μια επιχείρησης πρέπει να παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις με το ιστορικό τους κόστος (δηλ. το ποσό που καταβάλλεται αρχικά για την απόκτηση του και σπανίως είναι διαφορετικό από την εύλογη αξία του δηλ. την αξία που θα λαμβάναμε εάν το πουλούσαμε).

Απογραφή:

Eίναι η λεπτομερής καταχώρηση, καταγραφή και αποτίμηση όλων των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων της περιουσίας της επιχείρησης, τα οποία υφίστανται κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που διενεργείται η απογραφή.

Αποσβέσεις:

Τα υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία του συνεταιρισμού έχουν ένα αρχικό κόστος
κτήσης. Ταυτόχρονα εμφανίζουν, κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής τους 1, φθορές και τεχνολογική απαξίωση με αποτέλεσμα να απομειώνεται η αρχική τους αξία 2. Η κατανομή στο χρόνο του
κόστους κτήσης (που ισοδυναμεί με την απώλεια της αξίας του) ονομάζεται απόσβεση 3.

1. Εκτιμώμενη περίοδος στην οποία αναμένεται να χρησιμοποιηθεί οικονομικά ένα περιουσιακό στοιχείο.
2. Η γη δεν υφίσταται αποσβέσεις.
3. Με τον τρόπο αυτό η δαπάνη για την απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου (το οποίο θα χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες χρήσεις) δεν θα επιβαρύνει μόνον τα αποτελέσματα χρήσης στην οποία αποκτήθηκε αλλά το σύνολο των χρήσεων στο οποίο αναμένεται να χρησιμοποιηθεί. ΠΡΟΣΟΧΗ αυτό είναι ανεξάρτητο από το πότε γίνεται η εξόφληση του (δηλ. η απόσβεση δεν επιδράταμειακά στον συνεταιρισμό)

Ο Συνεταιρισμός αποκτά μεταφορικό μέσο με αρχικό κόστος κτήσης 20 ευρώ, αναμενόμενη χρήση 10 ετών και υπολειμματική αξία 2 ευρώ μετά την παρέλευση της δεκαετίας. Επομένως κάθε χρόνο το μεταφορικό μέσο θα χάνει το 1/10 της αξίας κτήσης πλην της υπολειμματικής αξίας δηλ. θα χάνει 1,8 ευρώ που θα είναι η απόσβεση της χρήσης.
– Στον ισολογισμό σε κάθε χρήση το πάγιο θα εμφανίζεται με αξία μικρότερη κατά 1,8 ευρώ ( ενεργητικού).
– Στα αποτελέσματα χρήσης, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μικρότερα κατά 1,8 ευρώ (έξοδο).

Πρόβλεψη

Aφορά ένα πιθανολογούμενο έξοδο (αποζημίωση συνταξιοδότησης, εκκρεμοδικίες, επισφάλειες μελών / πελατών κ.α.) κι όχι βέβαιο έξοδο. Ο λόγος που πραγματοποιούνται οι προβλέψεις είναι εξαιτίας της αρχής της συντηρητικότητας σύμφωνα με την οποία το αποτέλεσμα της χρήσης υπολογίζεται – παρατίθεται με βάση το μικρότερο δυνατό αποτέλεσμα (κέρδος / ζημιά). Δηλαδή πρέπει να ληφθούν υπόψη όχι μόνο τα πραγματοποιημένα έξοδα αλλά και αυτά που διαφαίνονται ως πιθανά να συμβούν στο μέλλον και σχετίζονται με γεγονότα της τρέχουσας χρήσης.

Κρατικές Επιχορηγήσεις:

Αποτελέσματα εις νέον

Είναι το σωρευτικό υπόλοιπο των κερδών ή ζημιών το οποίο παραμένει στο τέλος της χρήσης και μεταφέρεται στη νέα χρήση προς διάθεση εάν είναι κέρδος ή προς συμψηφισμό με μελλοντικά κέρδη εάν είναι ζημία. Το κέρδος εις νέον είναι το ποσό που απομένει μετά το σχηματισμό των αποθεματικών και τη διανομή μερισμάτων (όρος για Α.Ε.) ή πλεονασμάτων (όρος για Συνεταιρισμούς).

Υπέρ το άρτιο (αφορά ανώνυμες εταιρείες):

Λογαριασμός στο οποίο καταχωρείται η διαφορά μεταξύ της αξίας της διάθεσης των μετοχών και της ονομαστικής αξίας αυτών. Η εν λόγω διαφορά δεν μπορεί να διατεθεί για τη πληρωμή μερισμάτων αλλά μπορεί

α) να κεφαλαιοποιηθεί

β) να συμψηφισθεί προς απόσβεση ζημιών (εκτός εάν υπάρχουν αποθεματικά τα οποία κατά το νόμο χρησιμοποιούνται για τον συμψηφισμό αυτό).

Μεταβατικοί λογαριασμοί

Οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού και παθητικού δημιουργούνται, κατά κανόνα, στο τέλος κάθε χρήσεως με σκοπό τη χρονική τακτοποίηση των εξόδων και εσόδων, έτσι ώστε στα αποτελέσματά της οντότητας να περιλαμβάνονται μόνο τα έσοδα και έξοδα που πράγματι αφορούν τη συγκεκριμένη αυτή χρήση. Με την τακτοποίηση αυτή πραγματοποιείται ταυτόχρονα η αναμόρφωση των λογαριασμών του ισολογισμού στο πραγματικό μέγεθός τους κατά την ημερομηνία λήξεως της χρήσεως. Μεταβατικοί λογαριασμοί υπάρχουν τόσο στο Ενεργητικό όσο και στο παθητικό. Στους μεταβατικούς λογαριασμούς ενεργητικού καταχωρούνται τα έξοδα που πληρώνονται μεν μέσα στη χρήση, ανήκουν όμως στην επόμενη ή σε επόμενες χρήσεις. Στους ίδιους μεταβατικούς λογαριασμούς καταχωρούνται και τα έσοδα που ανήκουν στην κλειόμενη χρήση (δουλευμένα), αλλά που δεν εισπράττονται μέσα σ’ αυτή, ούτε επιτρέπεται η καταχώρισή τους στη χρέωση προσωπικών λογαριασμών απαιτήσεων, επειδή δεν είναι ακόμη απαιτητά.